Sambequié
Sambucus racemosa
Adoxaceae Caprifoliaceae
Àutri noum : Seic, Boumbardié, Sambuquié, Sambechié, Sambiquié.
Noms en français : Sureau à grappes, Sureau de montagne.
Descripcioun :Lou sambequié es un aubret de mountagno que se recounèis eisadamen en fru. Aquéli soun rouge, alor que li dis àutri Sambucus soun negre. Li fueio soun coumpausado de fuioun. A la primo, fai de pichòti flour jauno-verdo.
Usanço :Se fai de counfituro, de sirop, de vin coume pèr lou sambu. Pèr d'ùni sarié meme meiour. Fau saupre que fau pas lou manja cru qu'es un pau empouisounant (la grano), douno la cagagno e lou bòmi, mai un cop cue, i'a pu de dangié. A peréu de prouprieta interessanto, pèr eisèmple contro lou tussi, lou quiéu tapa e mai enca.
Port : Aubret
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Sambucus
Famiho : Adoxaceae
Famiho classico : Caprifoliaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Mountagno mejano
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Sambucus racemosa L., 1753
Genèpi
Artemisia glacialis
Asteraceae Compositae
Noms en français : Genépi des glaciers, Genépi des Alpes.
Descripcioun :Lou genèpi trachis en mato dins li roucas e esboudèu cauquié de mountagno, au lume. Li flour soun jauno d'or alor que li fueio, en generau trifido, an de tros primàri larjo de 0,5 à 1 mm. Pensa de coumpara emé lis àutri genèpi dis Aup.
Usanço :Se saup proun que lou genèpi sèr pèr adouba la liquour dóu meme noum. Èi peréu bon en tisano "pèr lou chaut e frèi" ; pamens la fau pas faire trop forto que "t'achapo lou bàti-couor" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 59). Ajudo à la digestioun, e bon contro lou tussi e li fèbre. Èi peréu vertuous contro li plago e macaduro.
Port : Erbo
Taio : 5 à 15 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 2200 à 3000 m
Aparado :
Vo
Remarco : Meno aparado
Juliet à setèmbre
Liò : Roucas
- Paret
- Roucaio
- Esboudèu
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Artemisia glacialis L., 1753